Wirtualne zwiedzanie

11 Budynki funkcyjne

Na tyłach baraków mieszkalnych leżał odgraniczony ogrodzeniem teren, na którym znajdowały się budynki funkcyjne i zakłady produkcyjne, gdzie przymusowo zatrudniano więźniów. Kompleks ten został stopniowo wyburzony w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w. Znajdują się tu teraz religijne miejsca pamięci.

Za zachodnim szeregiem baraków leżał obozowy zakład ogrodniczy (czerwona strefa). W szklarniach hodowano sadzonki, które później wysadzano w doświadczalnych zakładach ogrodniczych i ziołowych SS.

W 1940 r. do wschodniego szeregu baraków dobudowano króliczarnię dla królików rasy angorskiej (fioletowa strefa). Stację hodowlaną ciągle rozbudowywano, tak że w 1944 r. trzymano tam ponad 4000 sztuk królików. Wełna i futra zwierząt wykorzystywane były do watowania mundurów lotniczych.

W 1941 r. do budynków funkcyjnych dołączył barak dezynfekcyjny (pomarańczowa strefa), w której więźniowie dezynfekowali obozowe pasiaki i pościel. Ponieważ SS unikało budynku z powodu niebezpieczeństwa zarażenia się jakąś chorobą, więźniowie wykorzystywali budynek do nielegalnych spotkań. Ukryli tam też odbiornik radiowy do odsłuchiwania zagranicznych rozgłośni nadawczych.

Na wiosnę 1944 r. SS otworzyło w obozie dom publiczny (zielona strefa), nazywany „budynkiem specjalnym” (Sonderbau). Więźniarki z obozu koncentracyjnego w Ravensbrück zmuszane w nim były do prostytucji. Za otrzymywane od SS bony w ramach uznania za dobrze wykonywaną pracę więźniowie mogli, po złożeniu stosownego wniosku, korzystać tam z usług seksualnych więźniarek. Chciano w ten sposób dodatkowo zmotywować ich do wydajniejszej pracy, przy czym Żydzi wyłączeni byli z tego mechanizmu motywacyjnego. Jednak większość więźniów bojkotowała ofertę. Pod koniec 1944 r. SS zamknęło ten dom publiczny.

Na końcu ulicy obozowej za barakami mieszkalnymi znajdował się odgraniczony płotem teren budynków funkcyjnych i zakładów produkcyjnych, w których komanda więźniów wykonywały prace przymusowe. Za rzędem baraków po lewej leżał zakład ogrodniczy. Za rzędem baraków po prawej wybudowano w 1940 r. króliczarnię dla królików rasy angorskiej. Stację hodowlaną stale rozbudowywano, tak że w 1944 r. trzymano tam ponad 4.000 zwierząt. Na prawo od niej doszedł w 1941 r. barak dezynfekcyjny, w którym więźniowie dezynfekowali obozowe pasiaki i pościel. Przed barakiem dezynfekcyjnym SS otworzyło wiosną 1944 r. obozowy dom publiczny, nazywany „budynkiem specjalnym“

Zdjęcie lotnicze budynków funkcyjnych na północnym krańcu obozu, maj 1945 (USHMM)

Na dachu szklarni stoi więzień ze skrzyżowanymi rękami. Pod fartuchem roboczym ma na sobie obozowy pasiak

Więzień na dachu szklarni zakładu ogrodniczego, zdjęcie nielegalne, 1944 (Muzeum-Miejsce Pamięci Dachau)

Przed króliczarnią, na którą składało się kilka piętrowych rzędów małych klatek, stoi więzień ubrany w pasiak i fartuch. Trzyma w ręce wiadro i karmi króliki angorskie

Więzień podczas karmienia królików angorskich przed króliczarnią, zdjęcie propagandowe SS, ok. 1940/41 (Muzeum-Miejsce Pamięci Dachau)

Na zdjęciu widać podłużny budynek z licznymi oknami, stylem przypominający mur pruski

Barak dezynfekcyjny, 1941 (Państwowy Instytut Naukowy – Instytut Śląski, Opole)

Za płotem po lewej stronie zdjęcia znajduje się barak domu publicznego. Po prawej za wozem konnym widać stojący nieco dalej barak dezynfekcyjny

Po lewej, za płotem, barak domu publicznego; po prawej, za wozem konnym, barak dezynfekcyjny, maj 1945 (Muzeum-Miejsce Pamięci Dachau)